Λεύκη: Τι είναι, πώς ξεκινάει και τι μπορείτε να κάνετε – Περιορίζεται η εξάπλωση;

Μιχάλης Θερμόπουλος
07 Σεπτεμβρίου 2022 | 13:00

Η λεύκη είναι μια ασθένεια που προκαλεί απώλεια χρώματος σε κάποιες περιοχές του δέρματος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κηλίδες πιο ανοιχτόχρωμου δέρματος. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν λίγες κηλίδες. Άλλοι έχουν πιο εκτεταμένα σημάδια απόχρωσης στο δέρμα.

Πώς ξεκινά η λεύκη

Η λεύκη (vitiligo) συνήθως ξεκινά με μερικά μικρά ελαφρύτερα μπαλώματα που αναπτύσσονται στο δέρμα. Αυτά τα μπαλώματα μπορεί να παραμείνουν στο ίδιο μέγεθος για χρόνια ή να γίνουν ελαφρώς μεγαλύτερα. Μπορούν να εμφανιστούν νέα μπαλώματα στο δέρμα. Τα νέα αποχρωματισμένα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν σε ήδη υπάρχοντα σημάδια ή και σε εντελώς νέα μέρη.

Εάν αναπτύξετε κηλίδες ή μπαλώματα που εμφανίζονται σε ένα ή μερικά σημεία στο σώμα σας, οι δερματολόγοι το αναφέρουν ως εντοπισμένη λεύκη (localized vitiligo).
Όταν η λεύκη προκαλεί διάσπαρτα μπαλώματα απώλειας χρώματος σε διαφορετικές περιοχές του σώματος, ονομάζεται γενικευμένη λεύκη (generalized vitiligo).
Αν και σπάνια, μερικοί άνθρωποι χάνουν το μεγαλύτερο μέρος του χρώματος του δέρματός τους. Αυτό ονομάζεται καθολική λεύκη (universal vitiligo).
Αυτό που βλέπετε όταν ξεκινά η λεύκη επηρεάζεται επίσης από τον τύπο της λεύκης που έχετε. Ο πιο κοινός τύπος, η μη τμηματική λεύκη (non-segmental vitiligo), τείνει να εξαπλώνεται αργά με τα νέα μπαλώματα να αναπτύσσονται και να εμφανίζονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.

Δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί πόσο χρώμα θα χάσει το δέρμα κάποιου. Επίσης, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ποιος θα εκδηλώσει σημάδια που θα αυξάνονται σε εμβαδόν ή το σε ποια σημεία θα εμφανιστούν νέα σημάδια.

Μπορείτε να σταματήσετε την εξάπλωση της λεύκης;

Οι δερματολόγοι προσφέρουν θεραπείες που μπορεί να:

αποκαταστήσουν τον φυσικό τόνο του δέρματος ενός ατόμου
μειώσουν την λεύκη από το να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές

Δεν υπάρχει θεραπεία που να λειτουργεί για όλους. Ένας δερματολόγος μόνο μπορεί να σας πει ποιες επιλογές θα λειτουργούσαν πιθανώς καλύτερα για εσάς.

Όσον αφορά τη διακοπή της εξάπλωσης, η προστασία από τον ήλιο είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική. Το δέρμα με λεύκη καίγεται εύκολα, καθώς δεν υπάρχει χρωστική ουσία που να προστατεύει το δέρμα σας από τις ακτίνες του ήλιου. Ένα κακό ηλιακό έγκαυμα μπορεί να επιδεινώσει την λεύκη.

Για να προστατεύσετε το δέρμα σας από τον ήλιο, οι δερματολόγοι συνιστούν να:

αναζητείτε σκιά όπου και όπως μπορείτε
φοράτε που να προστατεύουν από τον ήλιο
εφαρμόζετε αντηλιακό ευρέος φάσματος, με αντοχή στο νερό και δείκτη προστασίας 30 ή υψηλότερο σε όλο το δέρμα που δεν καλύπτεται από ρούχα
αποφεύγετε το μαύρισμα

Πού εμφανίζεται η λεύκη στο σώμα

Η λεύκη μπορεί να αναπτυχθεί οπουδήποτε στο δέρμα ενός ατόμου. Όταν ξεκινά η λεύκη, τα μπαλώματα εμφανίζονται συνήθως στα εξής μέρη:

πρόσωπο
χέρια
παλάμες
πέλματα

Με τον καιρό, οι κηλίδες και τα μπαλώματα μπορεί να αναπτυχθούν και η λεύκη μπορεί να εμφανιστεί σε άλλες περιοχές του σώματος. Μερικοί χάνουν το χρώμα τους σε περιοχές που ονομάζονται βλεννογόνοι, που περιλαμβάνουν το εσωτερικό του στόματος ή της μύτης και τα γεννητικά όργανα.

Η νόσος μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μαλλιά, προκαλώντας λευκά ή πρόωρα γκρίζα μαλλιά.

Μερικοί άνθρωποι χάνουν μέρος του χρώματος των ματιών τους και βλέπουν ανοιχτόχρωμες κηλίδες στο χρωματιστό μέρος ενός ματιού. Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί μέσα στο αυτί και να επηρεάσει την ακοή.

Ποια είναι τα σημάδια και συμπτώματα της λεύκης

Το πιο εμφανές σημάδι της λεύκης είναι μία ή περισσότερες περιοχές πιο ανοιχτόχρωμου δέρματος. Για πολλούς αυτό είναι το μοναδικό σημάδι της λεύκης. Ωστόσο, μπορεί να αναπτυχθούν άλλα σημάδια και συμπτώματα.

Τι προκαλεί την λεύκη

Είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Αναπτύσσεται όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται σε μέρος του σώματός σας.

Εάν έχετε λεύκη, το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του σώματός σας που ονομάζονται μελανοκύτταρα. Αυτά είναι κύτταρα που παράγουν χρωστική ουσία.

Ανάλογα με το πού στο σώμα σας το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει αυτά τα κύτταρα που παράγουν χρωστικές ουσίες, θα έχετε:

πιο ανοιχτόχρωμα μπαλώματα και κηλίδες
απώλεια χρώματος μέσα στο στόμα ή την μύτη σας, η οποία μπορεί να εξαπλωθεί και να προκαλέσει απώλεια χρώματος στα χείλη, γύρω από το στόμα ή έξω από την μύτη
τρίχες στο κεφάλι που θα γκριζάρουν πρόωρα ή θα αναπτύξουν μια λευκή ράβδωση
τμήμα (ή όλο) φρυδιού ή βλεφαρίδας που ασπρίζει ή μαλλιά που καλύπτουν ένα κομμάτι λεύκης να γίνονται λευκά
απώλεια χρώματος σε μέρος του ματιού
απώλεια ακοής, καθώς το εσωτερικό αυτί περιέχει μελανοκύτταρα

Εάν το σώμα συνεχίσει να επιτίθεται στα μελανοκύτταρα, τα μπαλώματα θα αυξηθούν και νέες κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν σε άλλες περιοχές.

Είναι η λεύκη κληρονομική νόσος;

Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε μέλη της ίδιας οικογένειας, το να έχετε έναν στενό συγγενή εξ αίματος με λεύκη δεν εγγυάται ότι θα την εκδηλώσετε κι εσείς. Εμπλέκεται ένας αριθμός γονιδίων. Η νόσος αναπτύσσεται όταν συμβαίνουν αλλαγές σε αυτά τα γονίδια, οι οποίες μάλιστα συμβαίνουν με τον σωστό συνδυασμό. Η κληρονομικότητα ορισμένων γονιδίων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.